گزارش مقدماتی زلزله مراکش
به گزارش زویناس و به نقل از سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا (USGS)، زلزلهای با بزرگای 6.8=Mw ریشتر جمعه 17 شهریور 1402 (8 سپتامبر 2023) شهرک اوکایمدن، استان حوز در مراکش را لرزاند.
20 دقیقه پس از زلزله اصلی مراکش، پس لرزهای با بزرگا 4.9 ریشتر مجددا رخ داده و آسیب جدی وارد کرده است. احتمال میرود که پس لرزه ها تا هفته های آینده نیز ادامه داشته باشند.
وزارت کشور مراکش اعلام کرده است که در نتیجه وقوع این زمین لرزه، تاکنون ۲۱۲۲ نفر جان خود را از دست داده و ۲۴۲۱ نفر نیز زخمی شدهاند.
دلیل زلزله مراکش
این زمین لرزه نتیجه عملکرد گسل مورب معکوس oblique reverse faulting (شیب لغز-مورب لغز) روی یک گسل تقریباً شرقی-غربی یا شمال باختر-جنوب خاوری بوده است.
گسلش اطلس شمالی با سیستم گسلی معکوس با شیب به سمت جنوب، که در لبه شمالی اطلس مرتفع (High Atlas) قرار گرفته است، تقریبا با مکانیسم گسلی زلزله مطابقت داشته و بعنوان دلیل اصلی زمین لرزه معرفی شده است.
USGS تخمین زده است که بین 10 تا 100 کیلومتر مربع از مساحت در معرض خطر لغزش زمین است، زیرا منطقه مورد تاثیر زمین لرزه توپوگرافی شیب داری داشته و در معرض لرزش شدید قرار دارد.
لرزه زمین ساخت منطقه مدیترانه
منطقه مدیترانه به دلیل همگرایی صفحه آفریقا نسبت به صفحه اوراسیا 0به سمت شمال) (4-10 میلی متر در سال) از نظر لرزه ای فعال محسوب میشود. این همگرایی تقریباً از 50 میلیون سال قبل آغاز شده و با بسته شدن دریای تتیس همراه بود. بقایای امروزی دریای تتیس، دریای مدیترانه است.
بالاترین میزان لرزه خیزی در منطقه مدیترانه در امتداد منطقه فرورانش هلنیک (Hellenic) در جنوب یونان، در امتداد گسل آناتولی شمالی در غرب ترکیه و منطقه فرورانش کالابریا (Calabrian subduction zone) در جنوب ایتالیا یافت می شود.
نرخ بالای هم گرایی در منطقه فرورانش (Hellenic) (35 میلیمتر در سال) با گسترش كمان پشتی آتش فشانی در سراسر یونان و غرب ترکیه در بالای پوسته اقیانوسی مدیترانه ای فرورانش همراه است.
منطقه دریای مرمره (Marmara Sea) نیز یک منطقه گذار بین رژیم کششی، به سمت غرب، و رژیم لغزشی strike-slip منطقه گسل آناتولی شمالی، در شرق است. فرورانش در کف دریای مدیترانه در زیر دریای تیرنی (Tyrrhenian Sea) در منطقه فرورانش کالابریا باعث ایجاد منطقه لرزه خیزی قابل توجهی در اطراف سیسیل و جنوب ایتالیا میشود.
زمين لرزه 1903 كيتريا با بزرگای ۸.۲ و زمين لرزه 1926 رودس با بزرگای ۷.۸ بزرگ ترين زمين لرزههای مديترانهای ثبت شده به صورت ابزاری هستند كه هر دو با زمين ساخت ناحيه فرورانش مرتبط هستند.
اگرچه ميزان لرزهخيزی در امتداد حاشيه شمالی قاره آفريقا نسبتا پايين است، ولي زمين لرزه های مخرب بزرگی از مراكش در غرب مديترانه تا دريای بحرالميت در شرق مديترانه ثبت و گزارش شده است.
زلزله الاصنام ۱۹۸۰ الجزاير با بزرگای ۷.۳ يكی از بزرگ ترين و مخرب ترين زمينلرزه های آفريقا در قرن بيستم بود.
پس لرزه ها و صفحه گسل
EMSC (مرکز لرزهنگاری اروپا-مدیترانه) بیش از دوازده پس لرزه را با استفاده از شبکه منطقه ای لرزه نگاری خود ثبت کرده است. قدرت پس لرزههای زلزله مراکش از 2.2 تا 4.8 ریشتر متغیر بوده است.
همه پس لرزهها به جز یک مورداز این رویدادها در نزدیکی رومرکز اصلی قرار دارند یا به سمت شمال شرقی امتداد مییابند، که نشان میدهد ممکن است گسیختگی در آن جهت منتشر شده باشد.
شکل بالا پس لرزههای زمین لرزه مراکش تا 10 سپتامبر، را نشان میدهد. توالی رویدادها از لحاظ زمانی با تغییر رنگ مشخص شده است.
بر روی دو مقطع، دو صفحه احتمالی گسیختگی پیش بینی شدهاند. برش ‘A-A گسیختگی احتمالی یک گسل راندگی با زاویه کم و امتداد SE را نشان می دهد.
‘B-B گسیختگی احتمالی یک گسل شیب دار و با امتداد WSW را نشان میدهد. پس لرزهها برای همه عمقهای پیش فرض 10 کیلومتری توسط EMSC تعیین شده اند. ترسیم نقشه توسط Kyle Bradley انجام شده اشت.
نقشه گسل های راندگی فعال توسط Sebrier و همکاران (2006) وجود یک راندگی فعال را نشان میدهد که مسئول این بالا آمدگی (Uplift) و برش (Inision) در ناحیه پس لرزه ها میباشد.
انتشار این گزارش با ذکر منبع (زویناس) مجاز است.
اشتراک گذاری:
تهیه و تنظیم گزارش
تیم تخصصی زویناس